Kur Korumalı Mevduat (KKM), bir diğer ismi ile döviz dönüşümlü kur korumalı mevduat, 2021 yılının sonunda, Türk lirasının değerini korumak ve artırmak, yatırımcıyı dövizdeki dalgalanmalardan koruyarak daha güvenli yatırımlara yönlendirmek amacıyla oluşturulmuştur. Ancak bu girişim kısa ömürlü olmuştur. Başlangıçta, Türk lirasındaki değer kaybını önlemek isteyenler için cazip görünse de, faiz oranlarının enflasyonun altında kalması nedeniyle KKM’ye olan ilgi azalmış ve sistemin Hazine’ye getirdiği yük artmıştır. Bu durumda, çözüm olarak KKM’den tamamen vazgeçilmiştir.
Son dönemde sıkça gündeme gelen Kur Korumalı Mevduat hakkında bilgilerinizi tazelemek ve tüm detaylara hakim olmak istiyorsanız, aradığınız tüm bilgileri bu yazıda bulabilirsiniz. Hazırsanız, yazımıza “Kur Korumalı Mevduat Nedir?” sorusunu açıklayarak başlıyoruz!
Kur Korumalı Mevduat Nedir?
Kur Korumalı Mevduat (KKM), Türk lirasının değerini korumak ve artırmak amacıyla 2021 sonunda devreye alınan bir finansal araçtır. Bu sistem, yatırımcıları döviz kurundaki dalgalanmalardan koruyarak, daha güvenli ve istikrarlı bir yatırım ortamı sunmayı hedeflemiştir. KKM, yatırımcıya dövizdeki olası kayıplara karşı koruma sağlarken, mevduat sahiplerinin Türk lirasındaki varlıklarını değerlendirmelerine olanak tanımıştır. Ancak, faiz oranlarının enflasyonun altında kalması ve sistemin Hazine’ye getirdiği yük nedeniyle KKM’ye olan ilgi zamanla azalmış ve bu finansal aracın kullanımı sonlandırılmıştır.
Kur Korumalı Mevduat Mantıklı Mı?
Kur Korumalı Mevduat (KKM) sisteminin mantıklı olup olmadığı, yatırımcının risk toleransı ve ekonomik koşullara bağlıdır. Başlangıçta, KKM, Türk lirasının değer kaybını önlemek ve döviz dalgalanmalarından korunmak isteyen yatırımcılar için mantıklı bir seçenek olarak görülmüştür. Ancak, faiz oranlarının enflasyonun altında kalması ve KKM’nin Hazine’ye getirdiği mali yük zamanla bu sistemin cazibesini azaltmıştır. Yatırımcılar, yüksek enflasyon ortamında reel getirilerini koruyamadıkları için KKM’den uzaklaşmıştır. Bu nedenle, KKM’nin mantıklı olup olmadığı değerlendirilirken, mevcut ekonomik şartlar ve yatırımcının uzun vadeli hedefleri göz önünde bulundurulmalıdır.
Kur Korumalı Mevduat Caiz Mi?
Kur Korumalı Mevduat (KKM) sisteminin caiz olup olmadığı, İslam hukukuna göre değerlendirilmesi gereken bir konudur. İslam’da faiz (riba) haram kabul edildiği için, KKM‘nin sağladığı getirinin faiz niteliği taşıyıp taşımadığı önemli bir tartışma noktasıdır. KKM’de mevduat sahibine sunulan kazanç, döviz kuru farkından kaynaklandığı için bazı alimler tarafından faize benzetilebilir. Ancak, farklı İslam hukukçularının bu konuda farklı görüşleri olabilir. KKM’nin caiz olup olmadığı konusunda kesin bir hükme varmak için, konunun uzmanı olan İslam hukukçularının görüşlerine başvurulması tavsiye edilir. Bu sayede, KKM’nin İslami değerlere uygun olup olmadığı daha net bir şekilde anlaşılabilir. “Kur Korumalı Mevduat haram mı?” sorusu da çok sorulduğu için dini hassasiyeti bulunanların bu sisteme girmemeleri daha faydalı olacaktır.
Kur Korumalı Mevduat’ın Faydaları Nelerdir?
Kur Korumalı Mevduat’ın faydalarını 6 şekilde ele alabiliriz.
- Döviz Kuruna Karşı Koruma: Yatırımcılar, döviz kurlarındaki dalgalanmalardan korunarak yatırımlarının değerini koruma şansı elde ederler.
- Türk Lirasını Teşvik: KKM, yatırımcıları Türk lirası cinsinden tasarruf yapmaya teşvik ederek, döviz talebini azaltır ve yerli para biriminin istikrarına katkıda bulunur.
- Faiz Geliri: KKM, mevduat sahiplerine belirli bir faiz getirisi sağlar, bu da özellikle düşük faiz ortamlarında ek bir kazanç kapısı olabilir.
- Devlet Garantisi: KKM, devlet güvencesi altında olduğundan yatırımcılar, yatırımlarının güvence altında olduğunu bilerek daha rahat hareket edebilirler.
- Ekonomik İstikrar: KKM, dövize olan talebi azaltarak ekonomik istikrara katkıda bulunur ve finansal piyasalarda dalgalanmaların önüne geçmeye yardımcı olur.
- Psikolojik Güven: KKM, yatırımcılara döviz kurlarındaki oynaklıklardan korunma imkanı sunarak, ekonomik belirsizlik dönemlerinde psikolojik olarak daha güvenli hissetmelerini sağlar.
Kur Korumalı Mevduat’ın Zararları Nelerdir?
Kur Korumalı Mevduat’ın dezavantajlarını 6 farklı şekilde ele alabiliriz.
- Hazine Yükü: KKM, döviz kuru farklarından kaynaklanan kayıpları telafi etme yükümlülüğü nedeniyle devlet hazinesine ciddi bir mali yük getirebilir. Bu da kamu maliyesi üzerinde baskı yaratabilir.
- Enflasyon Riski: Faiz oranlarının enflasyonun altında kalması durumunda, KKM yatırımcıları reel getiri elde edemezler. Bu, yatırımcıların enflasyon karşısında birikimlerinin değer kaybetmesine yol açabilir.
- Piyasa Dengesizlikleri: KKM, döviz piyasalarında yapay bir denge yaratabilir ve uzun vadede piyasa mekanizmalarının sağlıklı işlemesini engelleyebilir. Döviz talebi ve arzı arasındaki doğal dengeyi bozabilir.
- Faiz Hassasiyeti: İslam hukukuna göre faiz haram kabul edildiğinden, KKM’nin sağladığı faiz getirisi, bazı yatırımcılar için dini hassasiyetlere aykırı olabilir ve bu da KKM’ye olan talebi sınırlayabilir.
- Kısa Vadeli Çözümler: KKM, döviz kurundaki dalgalanmalara karşı kısa vadeli bir çözüm sunarken, uzun vadede yapısal ekonomik sorunlara kalıcı bir çözüm getirmez. Bu da sürdürülebilir bir ekonomik strateji olarak eleştirilmesine yol açabilir.
- Yatırımcı Güveni: KKM’nin sona erdirilmesi veya değiştirilmesi durumunda, yatırımcıların güveni sarsılabilir ve finansal piyasalar üzerindeki etkisi olumsuz olabilir.
Bu nedenlerle, KKM sisteminin avantajları kadar potansiyel zararları da göz önünde bulundurulmalıdır.
Kur Korumalı Mevduat Nasıl Hesaplanır?
KKM hesaplamasında belirli bir formül uygulanıyor:
Vade sonundaki toplam tutar = ana para + (ana para × faiz oranı × vade süresi / 365)
Bu formülde yer alan unsurların açılımları ise şöyle:
- Ana para: Kur Korumalı Mevduat’a yatırılan parayı temsil ediyor.
- Faiz oranı: KKM’nin kapsadığı döneme uygun olarak hesaplanan faizi temsil ediyor.
- Vade süresi: KKM’nin genellikle gün, bazen de ay cinsinden süresini belirtiyor.
Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat Hesaplama
Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat Hesabı ile vade sonunda, başlangıç ve bitiş tarihleri arasındaki kur farkı ile mevduata uygulanan TL faiz tutarı karşılaştırılır. Eğer kur artışı olmuşsa, kullanıcı artan kur değeri üzerinden gelir elde eder. Kur azalışı durumunda ise kullanıcı vade sonunda sadece TL mevduata uygulanan faiz gelirini alabilir.
Kur farkında meydana gelebilecek olumsuz hareketlere karşı, kullanıcıların birikimleri TL mevduat faizi ile güvence altına alınırken, yüksek kur değerinde kullanıcılar için ek kazanç sağlayan bir mevduat ürünüdür.
Kur Korumalı Mevduat Hesaplama Örnekleri
Kur Artışının Faiz Getirisinden Yüksek Olduğu Senaryo:
- Hesap Açılış Kuru: 1 USD = 10 TL
- Hesap Açılış Tutarı: 100.000 TL
- Vade: 92 Gün
- Örnek Faiz Oranı: %15
- Müşterinin Alacağı Net Faiz: 3.781 TL
- Vade Sonunda Döviz Kuru: 1 USD = 15 TL
- Kur Artışından Kaynaklı Elde Edeceği Getiri: 50.000 TL (%50 kur artışı x 100.000 TL = 50.000 TL)
- Aradaki 50.000 – 3.781 = 46.219 TL’lik tutar müşteriye ayrıca ödenecektir.
Müşteri toplamda 50.000 TL gelir elde edecektir.
Vade sonunda müşterinin 150.000 TL bakiyesi olacaktır.
Kur Artışının Faiz Getirisine Eşit veya Düşük Olduğu Senaryo:
- Hesap Açılış Kuru: 1 USD = 10 TL
- Hesap Açılış Tutarı: 100.000 TL
- Vade: 92 Gün
- Örnek Faiz Oranı: %15
- Müşterinin Alacağı Net Faiz: 3.781 TL
- Vade Sonunda Döviz Kuru: 1 USD = 10,3 TL
- Kur Artışından Kaynaklı Elde Edeceği Getiri: 3.000 TL (%3 kur artışı x 100.000 TL = 3.000 TL)
- Mevduat faiz getirisi, kur artışından yüksek olduğu için müşteri mevduat faizini elde edecektir.
Müşteri 3.781 TL gelir elde edecektir.
Vade sonunda müşterinin 103.781 TL bakiyesi olacaktır.
*Hesaplama bilgileri Yapı Kredi’den alınmıştır.
Kimler Kur Korumalı Mevduat Hesabı Açabilir?
Kur Korumalı Mevduat Hesabı, belirli koşulları sağlayan bireyler ve tüzel kişiler tarafından açılabilir. Bu hesaba kimlerin başvurabileceğini şu şekilde özetleyebiliriz:
- Gerçek Kişiler: Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan ve Türkiye’de ikamet eden bireyler, Kur Korumalı Mevduat Hesabı açabilirler. Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları da bu hesaptan yararlanabilirler.
- Tüzel Kişiler: Türkiye’de faaliyet gösteren şirketler, kurumlar ve diğer tüzel kişilikler de Kur Korumalı Mevduat Hesabı açma hakkına sahiptir.
- Yabancı Uyruklu Kişiler: Türkiye’de ikamet eden yabancı uyruklu bireyler de Kur Korumalı Mevduat Hesabı açabilirler, ancak bankalar bu konuda farklı uygulamalara sahip olabilir.
- Mevcut Hesap Sahipleri: Hâlihazırda bir TL vadeli mevduat hesabına sahip olan kişiler, bu hesaplarını Kur Korumalı Mevduat Hesabına dönüştürebilirler.
Kur Korumalı Mevduat Hesabı açmak isteyenlerin, ilgili bankanın belirlediği şartları ve gerekli belgeleri sağlaması gerekmektedir. Bu hesap türü, döviz kurlarındaki dalgalanmalardan korunmak isteyen ve Türk lirası üzerinden güvenli bir yatırım yapmayı amaçlayan yatırımcılar için uygundur.
Kur Korumalı Hesapta Hesap Açılış Ücreti Var Mı?
Kur Korumalı Mevduat Hesabı açarken bankalar genellikle herhangi bir hesap açılış ücreti talep etmezler.
Hangi Bankalarda Kur Korumalı Mevduat Hesabı Açılabilir?
Kur korumalı TL vadeli mevduat veren bankaların sayısı oldukça fazladır. Gerçek ve tüzel kişi müşterilerine kur korumalı mevduat hesabından faydalanma fırsatı veren kurumların arasında şu bankalar yer alır:
- Ziraat Bankası
- Yapı Kredi
- İş Bankası
- HalkBank
- VakıfBank
- Garanti BBVA
- ING
- Denizbank
- Fibabank
Hangi Vadelerde Kur Korumalı Mevduat Hesabı Açılabilir?
Kur Korumalı Mevduat için farklı vade seçenekleri bulunuyor. Kur Korumalı Mevduat hesabı açarken 3,6,9 ve 12 ay seçenekleriniz bulunur.
Vadesinden Önce Kur Korumalı Mevduat Hesabı Kapatılabilir Mi?
Kur korumalı mevduat hesapları, vadelerinden önce kapatılabilir. Bu durumda, hesabın açıldığı ve kapatıldığı tarihlerdeki döviz kurları dikkate alınır. Kapanış tarihindeki kur, açılış tarihindeki değerden yüksekse, anaparanın tamamı vadesiz hesaba aktarılır ve faiz ödemesi yapılmaz. Kapanış tarihindeki kurun değeri, açılış tarihindeki değerden düşükse, anaparada kur farkı kadar kayıp yaşanır.
Kur Korumalı Mevduat Hesabında Stopaj Oranları Ne Kadar?
2021 yılının Aralık ayındaki değişiklikten önce, kur korumalı mevduat hesaplarına vadeye göre belirli oranlarda stopaj uygulanıyordu. Ancak, 21 Aralık 2021 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan kararla bu durum değişti. Kur korumalı mevduat hesaplarında stopaj oranları tüm vadeler için sıfıra indirildi.
Türkiye’de Kur Korumalı Mevduat Kalktı Mı?
Evet, Türkiye’de Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulaması sonlandırılmıştır. KKM, başlangıçta Türk lirasının değer kaybını önlemek ve döviz dalgalanmalarından korunmak amacıyla hayata geçirilmişti. Ancak, zamanla faiz oranlarının enflasyonun altında kalması ve sistemin Hazine’ye getirdiği mali yük nedeniyle ilgi azalmış ve bu durum KKM’nin sürdürülebilirliğini zorlaştırmıştır. Sonuç olarak, devlet yetkilileri KKM uygulamasından tamamen vazgeçme kararı almışlardır. Bu değişiklik, yatırımcıların alternatif yatırım araçlarına yönelmesine ve piyasa dinamiklerinin yeniden şekillenmesine yol açmıştır.